Prowadzenie barber shopu w 2025 roku wiąże się z koniecznością spełnienia szeregu wymagań sanitarno-epidemiologicznych, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa zarówno klientów, jak i pracowników. Jednym z najważniejszych pytań, które nurtuje właścicieli salonów fryzjerskich oraz przyszłych barberów, jest kwestia obowiązkowości posiadania książeczki sanepidowskiej. Odpowiedź jest jednoznaczna – tak, każdy barber musi posiadać ten dokument w 2025 roku.
Podstawy prawne wymagań sanitarno-epidemiologicznych
Obowiązek posiadania książeczki sanepidowskiej przez fryzjerów wynika z ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Zgodnie z tym aktem prawnym, obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym podlegają osoby podejmujące lub wykonujące prace, przy wykonywaniu których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia lub choroby zakaźnej na inne osoby.
Kosmetologia i fryzjerstwo zostały wyraźnie wymienione wśród zawodów wymagających posiadania orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych. Oznacza to, że każdy pracownik salonu fryzjerskiego, bez względu na wykonywaną funkcję, musi posiadać książeczkę do celów sanitarno-epidemiologicznych. Dotyczy to również fryzjerów męskich pracujących w barber shopach, gdzie ryzyko kontaktu z materiałem biologicznym i możliwość naruszenia ciągłości tkanki jest szczególnie wysokie.
Ewolucja przepisów – od książeczki do orzeczenia
Warto zauważyć, że książeczka sanepidowska to obecnie termin używany potocznie. Ustawa z 2008 roku wskazuje, że obowiązkowa dotychczas książeczka zostaje zastąpiona przez orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych. Nie zmieniły się jednak formalności związane z uzyskaniem tego orzeczenia, dlatego pojęcie książeczki wciąż obowiązuje i często spotkamy się z nim w ogłoszeniach o pracę w branży fryzjerskiej.
Książeczka sanepidu nie obowiązuje formalnie od 2008 roku, a mocą ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zastąpiły ją badania do celów sanitarno-epidemiologicznych. Różnica formalna polega na tym, że obecnie otrzymuje się jedynie orzeczenie lekarskie, które lekarz wpisuje do karty badań do celów sanitarno-epidemiologicznych.
Obejrzyj wideo promujące nasze kursy barberskie w cutu.school!
Proces uzyskiwania orzeczenia sanitarno-epidemiologicznego
Procedura uzyskania książeczki sanepidowskiej w 2025 roku składa się z kilku etapów. Pierwszym krokiem jest udanie się do najbliższej stacji sanitarno-epidemiologicznej w celu uzyskania zestawu wymazówek oraz instrukcji pobrania próbek kału. Ważne jest, aby używać pojemników wydanych przez sanepid, ponieważ pojemniki zakupione w aptece mogą nie zostać przyjęte.
Przez kolejne trzy dni należy pobierać próbki kału do specjalnych pojemników, opisując każdą próbkę imieniem i nazwiskiem oraz datą i godziną pobrania. Próbki muszą być przechowywane w lodówce w temperaturze 4-6°C maksymalnie przez 72 godziny od pierwszego pobrania. W trzecim dniu po pobraniu ostatniej próbki wszystkie próbki należy dostarczyć do laboratorium Sanepidu wraz z wypełnionym formularzem.
Badania laboratoryjne i konsultacja lekarska
Badaniem niezbędnym do wyrobienia książeczki sanepidowskiej jest badanie kału na obecność bakterii Salmonella i Shigella. Czas oczekiwania na wyniki badań wynosi średnio do 10 dni roboczych od dnia dostarczenia próbek do laboratorium. Po uzyskaniu wyników badań należy udać się do lekarza medycyny pracy, który na podstawie wyników oraz przeprowadzonego wywiadu wydaje orzeczenie.
Orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych ma stanowić gwarancję, że osoba legitymująca się takim orzeczeniem nie jest zakażona pałeczkami duru brzusznego, duru rzekomego A, B lub C, jak też pałeczkami Salmonella i Shigella. W niektórych przypadkach lekarz może zlecić wykonanie dodatkowych badań, w zależności od specyfiki stanowiska pracy.
Koszty i odpowiedzialność pracodawcy
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, koszt wyrobienia książeczki sanepidowskiej powinien pokryć pracodawca. Pracodawca kieruje pracownika na badania do lekarza medycyny pracy, które obejmują badania laboratoryjne na obecność pałeczek chorobotwórczych. Całkowity koszt uzyskania orzeczenia składa się z kilku elementów: koszt zakupu samej książeczki (kilka złotych), koszt badania materiału (60-100 zł) oraz koszt badania lekarskiego (50-100 zł).
Niestety, w praktyce wielu pracodawców wymaga orzeczenia już na etapie rekrutacji, co oznacza, że kandydaci często muszą wyrobić książeczkę na własną rękę. W takich przypadkach można udać się do lekarza medycyny pracy prywatnie, bez skierowania, ponosząc oczywiście wszystkie koszty samodzielnie.
Ekipa kursantów CutU School
Ważność dokumentu i konieczność odnowienia
Orzeczenie lekarskie nie ma określonej daty ważności, ale może być wymagane ponowne badanie w przypadku zmiany stanowiska pracy lub podejrzenia narażenia na choroby zakaźne. Przepisy nie określają okresu, po upływie którego konieczne jest wykonanie ponownych badań – taką decyzję wydaje lekarz w oparciu o przeprowadzone badania oraz wyniki laboratoryjne.
Książeczka sanepidowska może być konieczna do wyrobienia na nowo w przypadku wystąpienia objawów chorób zakaźnych lub podejrzenia narażenia na zakażenie. Proces „podbicia książeczki sanepidowskiej”, czyli przedłużenia ważności orzeczenia, może być obecnie realizowany również online poprzez platformy oferujące telekonsultacje z lekarzami medycyny pracy.
Konsekwencje braku dokumentu
W przypadku braku książeczki sanepidowskiej zarówno pracodawca, jak i pracownik mogą zostać ukarani przez sanepid. Pracownik może zostać odsunięty od pracy, a kary finansowe mogą być wysokie – w skrajnych przypadkach grozi nawet areszt. Dlatego tak ważne jest, aby każdy barber posiadał aktualne orzeczenie do celów sanitarno-epidemiologicznych.
Dodatkowe wymagania dla pracowników barber shopu
Oprócz książeczki sanepidowskiej, każdy pracownik barber shopu musi również przejść szkolenie BHP. Zazwyczaj jest ono przeprowadzane przez firmę zewnętrzną, chyba że pracodawca ma do tego odpowiednie kwalifikacje. Pierwsze szkolenie BHP nazywane jest szkoleniem wstępnym i jest ważne przez dwa lata.
Książeczka stanowi własność pracownika, więc jej przetrzymywanie przez pracodawcę jest niezgodne z kodeksem pracy. Jednak dokument potwierdzający jej ważność, który powinien być wydawany za każdym razem gdy podbijana jest książeczka, musi znajdować się w salonie. Podczas kontroli sanepidu wymagana jest dokumentacja medyczna personelu.
Oferujemy kursy od podstaw oraz doszkalające dla barberów
Kontekst szerszych wymagań sanitarnych
Posiadanie książeczki sanepidowskiej to tylko jeden z elementów zapewnienia bezpieczeństwa sanitarnego w barber shopie. Równie ważne są kwestie związane ze sterylizacją narzędzi, o których szczegółowo pisaliśmy w artykule „Czy barber shop musi mieć autoklaw? Wszystko o sterylizacji narzędzi fryzjerskich„. Właściwa sterylizacja narzędzi i posiadanie odpowiednich dokumentów przez personel tworzą kompleksowy system bezpieczeństwa w salonie fryzjerskim.
Praktyczne aspekty dla przyszłych barberów
Dla osób planujących karierę w branży barberskiej ważne jest zrozumienie, że wymagania sanitarno-epidemiologiczne to nie tylko formalność, ale rzeczywista troska o bezpieczeństwo zdrowotne. Profesjonalne przygotowanie do zawodu, takie jak kursy oferowane przez CutU School, obejmuje nie tylko techniki strzyżenia i golenia, ale także edukację w zakresie higieny i bezpieczeństwa pracy.
Podczas szkoleń barberskich uczestnicy dowiadują się o wszystkich aspektach prowadzenia profesjonalnego salonu, w tym o wymaganiach dotyczących dokumentacji sanitarnej. Taka kompleksowa edukacja pozwala przyszłym barberom być w pełni przygotowanymi do pracy w branży i spełnienia wszystkich wymogów prawnych.
Obejrzyj wideo promujące nasze kursy barberskie w cutu.school!
Modernizacja procedur w 2025 roku
Rok 2025 przyniósł pewne ułatwienia w procesie uzyskiwania orzeczeń sanitarno-epidemiologicznych. Możliwość przeprowadzenia części procedury online, w tym telekonsultacji z lekarzami medycyny pracy, znacznie upraszcza proces dla pracowników. Rejestracja na badania sanitarno-epidemiologiczne może być teraz realizowana przez platformy internetowe, co oszczędza czas i zwiększa dostępność usług.
Kluczowe kroki w uzyskiwaniu książeczki sanepidowskiej
Aby ułatwić proces uzyskania orzeczenia do celów sanitarno-epidemiologicznych, warto zapoznać się z kolejnymi krokami:
- Udanie się do stacji sanitarno-epidemiologicznej w celu uzyskania zestawu pojemników i instrukcji
- Pobranie próbek kału przez trzy kolejne dni z zachowaniem właściwych warunków przechowywania
- Dostarczenie próbek do laboratorium wraz z wypełnionym formularzem w trzecim dniu
- Oczekiwanie na wyniki badań przez około 10 dni roboczych
- Wizyta u lekarza medycyny pracy w celu uzyskania orzeczenia na podstawie wyników
- Uzyskanie dokumentu potwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy w branży fryzjerskiej
- Przekazanie kopii orzeczenia pracodawcy do dokumentacji personalnej
- Zachowanie oryginału dokumentu jako własność pracownika
Zalecenia
Książeczka sanepidowska jest bezwzględnie obowiązkowa dla wszystkich barberów w 2025 roku. Jest to wymóg prawny wynikający z ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, który ma na celu ochronę zdrowia publicznego. Proces uzyskania orzeczenia, choć może wydawać się skomplikowany, jest standardową procedurą, którą musi przejść każdy pracownik branży fryzjerskiej.
Dla przyszłych barberów ważne jest planowanie z wyprzedzeniem, ponieważ proces uzyskania orzeczenia może trwać kilka tygodni. Warto również pamiętać, że koszty powinien ponosić pracodawca, choć w praktyce kandydaci często muszą wyrobić dokument na własną rękę przed rozpoczęciem pracy.
Przestrzeganie wszystkich wymagań sanitarno-epidemiologicznych, w tym posiadanie aktualnej książeczki sanepidowskiej, jest fundamentem profesjonalnej pracy w branży barberskiej i gwarantem bezpieczeństwa dla wszystkich klientów salonu.